Ինչպես նախաստեղծների՝ Ադամի ու Եվայի մեղքը Հիսուսի չարչարանաց Գողգոթան կանխորոշեց, այդպես էլ Սասունի ջարդը Հայոց գալիք մեծ եղեռնը գուժեց: Ով դաս կառներ դրանից, ազատության հարության լույս առավոտը կողջուներ: Բայց ավա՜ղ… Սա` որպես նախաբան ստորև գրվելիքի:

Այս ներքաղաքական խժդժուկների ֆոնին հայաստանյան հասարակական-քաղաքական կուլիսներում նշմարվում է մի հիմնախնդիր, որն է` հոգևորականության շերտի պահարանի վերին դարակում գտնվելը։

«Եւ ես ձեզ ասում եմ. անիրավ մամոնայից ձեզ համար բարեկամներ արեք» (Ղուկ. 16;9)։ Քրիստոս պատգամեց մեզ, որ նյութական, ֆինանսական կարողությունը բարիքի մեջ օգտագործենք, բայց թափոններ արտադրող աշխարհը մերժեց աստվածաբուխ այս ճշմարտությունը և անիրավ մամոնայից սկսեց արտադրել ճշմարտանման աղանդավորներ, մարդասպաններ, խաղամոլներ, անաստվածներ, միասեռականներ, ահաբեկիչներ, համակարգչամոլներ, անբարոյականներ, ստեղծեց և հորինեց զանգվածային ոչնչացման զենքեր, հրահրեց մարդակործան պատերազմներ:

Աղոթքը միաժամանակ Աստծո որոնումն է և հանդիպումը Նրա հետ, որը վերաճում է հաղորդակցության: Այսինքն, աղոթքը և՛ գործունեություն է, և՛ վիճակ, նաև որոշակի փոխհարաբերություն է Աստծո հետ և վերաբերմունք` արարածների նկատմամբ:

Սուրբ Գրքի տվյալներով` դաջվածքները եղել են սգո արտահայտություն Աստծուն չճանաչող ազգերի մեջ: Սակայն Աստված իր ընտրած ազգին` Իսրայելին, պատվիրեց հեռու մնալ թե՛ այդ սովորությունից, թե՛ մնացած բոլոր անբարո սովորություններից, որ արմատացել էին այդ ազգերի մեջ: Դաջվածքի մշակույթը, փաստորեն, հեթանոսական հիմքեր ունի:

Երբ Աստված Ադամին դուրս հանեց դրախտից, ասաց. «Քո պատճառով երկիրը անիծյալ լինի...» (Ծննդոց 3.17)։ Ասել է՝ երկրից բուսնող ամեն բան անեծքի տակ է ու մինչև մարդն աղոթքով Աստծուց օրհնանք չխնդրի, այն մնում է անմաքուր (հոգևոր իմաստով)։

Կա մեր բազմաթիվ մեղքերի ևս մի աղբյուր, որից առաջանում են մեր ջղայնությունն ու բորբոքվածությունը. դա մեր անհամբերությունն է: Առաջինը` Աստծո նկատմամբ, որ ուղարկում կամ թույլ է տալիս ընկնել այս կամ այն փորձության մեջ. մենք մեղք ենք գործում` անհուսությամբ, տրտնջալով և նույնիսկ Աստծո դեմ բողոքելով, որ, մեր կարծիքով, ուղարկում է մեզ «անարդար» և «ուժերից վեր» չարչարանքներ:

Հոգեգալստական աղանդը և նրա տարբեր ճյուղերը հայտնի են նաև «Ավետարանի հավատքի քրիստոնյաներ», «խարիզմատներ», «Աստծո խոսք», «պենտեկոստեականներ», «հիսունականներ», «Կյանքի խոսք» և բազում այլ անվանումներով: Այս աղանդի ուսմունքի հիմքում ընկած է այն, որ չեն ընդունում եկեղեցու խորհուրդները և վավերական են համարում իրենց «Սուրբ Հոգով մկրտությունը», որից հետո սկսում են տարբեր լեզուներով «խոսել», հավակնում են բուժելու բոլոր հիվանդությունները և այլն, և այլն:

Ինչո՞ւ են հեզերը սգավորներից հետո երանելի համարվում: Որովհետև հեզությունը մեր մեղքերի վրա սգալու և ցավ ապրելու հետևանք է:

Իսկ ի՞նչ է թմրամոլությունը` իբրև մեղք: Այն միակ ճիշտ ճանապարհը շրջանցելու փորձ է, երբ մարդը, դիմելով թմրանյութի օգնությանը, փորձում է տագնապի զգացումը խլացնել, խղճի ձայնը լռեցնել, ամոթի և մեղքի զգացումը անզգայացնել և մեկ րոպեում դուրս գալ ճնշող լարվածությունից: